Reflü; mide içeriğinin, mide asidinin yemek borusuna, ağza, boğaza istem dışı geri gelmesi olarak tanımlanabilir. Normalde sindirim sisteminde; ağızdan alınan besinler aşağı doğru itilir. Bu itilme yukarıdaki kasın kasılıp aşağıdaki kasın gevşemesiyle sağlanır. Bebeklerde tüm kaslar gibi sindirim sistemin de ki kaslarda tam olarak gelişmemiştir. Bazı çocuklarda yemek borusuyla mide girişi arasında; gıda almıyorken normalde kasılı durması gereken kas biraz gevşek olabilir. Böyle durumlarda mide sindirim için kasıldığı zaman; mide içeriği kolayca mide ile yemek borusu arasındaki kapaktan geriye yani yemek borusuna oradan da ağza,boğaza geçebilir. Bazen de kusarak dışarıya çıkabilir. Kolay kusan bu bebekler; öksürürken,ağlarken,gülerken bile kusabilirler. Bunu fizyolojik reflü olarak adlandırıyoruz .4-5 aya kadar hatta bazı çocuklarda 1 yaşına kadar sürebilir ve normaldir. Tedavi gerektirmez. Bebek büyüdükçe tüm kasları gibi sindirin sistemindeki kaslar da gelişir, sinir sistemi olgunlaşır, mide kapağı görevini daha iyi yapar. Sonuçta reflü azalır giderek kaybolur.

Bazı bebeklerde bu kapak sisteminin olgunlaşması gecikir, geriye kaçış daha kolay ve daha fazla olur, kusmalar önlenemez. Asitli mide içeriği yemek borusuna hatta bebeğin ağzına ve oradan da soluk borusuna geçebilir. Bebeğin büyüme ve gelişmesi bozulur. Huysuzluk, huzursuzluk, iştahsızlık giderek artar. Özellikle bebek uyurken mide içeriği sızıntı şeklinde ağız içine oradan da nefes borusuna geçerek geçmeyen öksürüklere, boğaz iltihabına, kulak iltihabına, bronşit, zatüre , sinüzit gibi hastalıklara neden olabilir.Böyle durumlarda Gastro Özafagial Reflü Hastalığı (GÖRH) gelişmiş demektir.

REFLÜ HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Reflü Hastalığının çocuklardaki belirtileri

2 Yaş altı:

• Sık sık aşırı miktarda önlenemeyen kusmalar
• Kusmaların 18-24 aya kadar hatta da geç yaşlara kadar uzaması
• Genelde huysuz, huzursuz, mutsuz bebek
• Beslenme sonrası artan huzursuzluk
• Büyümede yavaşlama, durma hatta gerileme
• Boyunda eğilme
• İştahsızlık
• Kanlı kusma
• Kansızlık
• Yutma güçlüğü
• Ağrılı kusma
• İleri reflüsü olan çocuklarda solunum yolu belirtileri görülebilir. Bunlar önlenemeyen öksürükler, ses kısıklığı, bronşit, zatüre, kulak iltihabı, sinüzit gibi belirtilerdir.

2 Yaş üstü:

• Kusmaların 2 yaşından sonra da devam etmesi
• Yeni başlayan kusmalar
• Kansızlık
• Ağrılı yutkunma
• Geçmeyen öksürük
• Tekrarlayan broşit, Zatüre, orta kulak iltihabı, Sinusitis
• Mevsimsel olmayan Asthma
• Ses kısıklığı
• Göğüs kemiğinin arkasında,göğüs ortasında yanma
• Gıdaların ağza geri gelmesi
• Ağızda acı tat ve asit hissi

REFLÜ HASTALIĞINDA TEDAVİ

• Tedavinin birinci şartı bebeğinizi her koşulda dik pozisyonda beslemelisiniz.
• Çocuğunuzu beslerken daha az hava yutması ve midenin gereksiz yere aşrı şişmemesi için yalnızca meme ucunu değil çevresindeki siyah dokuyu da çocuğunuzun ağzına vermelisiniz.
• Öncelikle çocuğunuzu aşırı beslemeyiniz. Mide ; kapasitesinin üzerinde beslendiğinde çocuğunuz fazlasını dışarı çıkartacaktır. Bu da reflü hastalığını doğuracaktır.
• Çocuğunuzu bir seferde aşırı beslenme yerine sık aralıkla ve küçük volümlerle beslenmelisiniz.
• Eğer çocuğunuzu mamayla besliyorsanız; koyulaştırılmış anti-reflü (AR) mamalar tercih edilmelisiniz. Mamalara pirinç unu ya da keçiboynuzu unu eklenmesiyle elde edilen bu mamalar daha koyu kıvamda oldukları için ve içerisindeki karbonhidratlar nedeniyle mide boşalmasını kolaylaştırdıkları için kusmayı azaltır hatta engelleyebilirler.
• Kusan çocuklar yatmadan önce beslenmemelidir.
• Aşırı kusan bebeklerin beslendikten sonra mutlaka gazı çıkartılmalı.
• Kusan çocuklar beslenmeden sonra en az yarım saat dik pozisyonda tutulmalı.
• Kusan çocuklar beslenmeden sonra sol yanının üzerine yatırılmalı.
• Kusan çocuklar kalçadan itibaren kusmanın derecesine göre 30-60 derecelik açılarla dik pozisyonda yatırılmalı. Bunun için özel reflü yataklarından yararlanılabilir.
• 4-5 Yaş ve daha büyük çocuklar yemekten 2 saat sonra yatırılmalı.
• Çocuklara gece yatmadan önce süt içirme alışkanlığından vazgeçilmeli.
• Gece uyandığı zaman besin verilmemeli.
• Çocuklara dar giysiler giydirilmemeli,
• Çocuklarda sıkı kemeler kullanılmamalı.
• Tok karnına egzersiz yapılmamalı.
• Fast food denilen hazır gıdalardan uzak durulmalı.
• Kusan çocuklar ; çikolatalar,baharatlı yiyecekler,salça,ketçap,hardal,sirke,kafein,aşırı yağlı yiyecekler,yağda kızartmalar,hamurlu tatlılar,çay,kahve ,kola,tüm gazlı içecekler,tüm hazır gıdalar,portakal suyu,üzüm suyu,çok sıcak ve çok soğuk içecekler tüketmemeli.
• Anne ve babalar da bu çeşit çöp gıdaları tüketmemeye özen göstermeli çünkü çocuklar anne babalarını örnek almaktadırlar.

Çocukluk çağındaki tedavi edilmeyen reflünün ileriki yaşlardaki reflüye zemin hazırladığı unutulmamalıdır.

Gelişimi engelleyen,kilo kaybına neden olan,solunum yolu bulgularının geliştiği aşırı kusmalarda GASTRO ÖZAFAGİAL REFLÜ HASTALIĞI(GÖRH) gelişmiş demektir.Böyle durumlarda doktorunuzun önerileri doğrultusunda mide asidini azaltan,yemek borusu ile mide arasındaki kapağın güçlenmesini sağlayan ,mide boşalmasını kolaylaştıran bazı ilaçlar kullanabilirsiniz. Bu ilaç tedavisinin 3-6 ay süreceğini ve gerekli durumlarda tedavinin tekrarlanabileceğini unutmayınız.

                                                                                                                                               Dr.Yılmaz Bay

                                                                                                                           Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı