Bebekler anne karnından itibaren 5 yaşına kadar hızlı bir büyüme ve gelişim süreci içindedirler. Bu süreçte çeşitli evrelerden geçerler. Bir evre bitip diğer evreye geçerken sıra dışı bazı değişiklikler yaşarlar. Zihinsel ve bedensel olarak görülen bu değişim süreçlerine BÜYÜME ATAKLARI denir. Bu dönemlerde çocuklar her zamankinden daha farklı huylar ve davranışlar sergilerler. Çoğu bebek bu dönemde iştahsız, huysuz, huzursuzdur ve daha çok kucak ister. Sürekli ağlama nöbetleri geçirebilirler. Uykuya geçmekte zorlanırlar, gece sık sık uyanırlar ancak bazı bebekler ender olarak sürekli uyurlar. 

Her atağın bitiminde bebekler farklı bir konuma geçerler. Geçtikleri bu yeni konum bebeğin gelişimini daha ileri götürdüğünü gösterir. Nasıl ki yağmurlu günlerden sonra güneş açarsa; sıkıntılı geçen atak haftalarından sonra bebekler atak öncesinde  olduğu gibi sakin ve mutlu bir bebeklik dönemine yeni beceriler edinmiş olarak dönerler. Örneğin; 5. hafta atağının sonucunda gülme 12. hafta atağının sonucunda daha rahat bir uyku düzeni ve gaz sancılarının azalması gibi. 

BÜYÜME ATAKLARI NE KADAR SÜRER?

Her bebeğin büyüme atağı süresi kendine özeldir. Büyüme atakları genelde 2 ile 7 gün sürer. Ancak yaş ilerledikçe büyüme atağı süreleri biraz daha  uzar. İlk 6 ayda 2 – 3 gün süren büyüme ataklarının süresi 1 yaş dolaylarına gelindiğinde 10 güne kadar uzayabilir.

BÜYÜME ATAKLARINDA BEBEĞİNİZE NASIL DAVRANMALISINIZ?

• Bebeğiniz ile daha sık ten teması kurmaya özen gösterin. Bu bebeğinizin kendisini daha güvende hissetmesini sağlar.
• Bebeğinizin daha iyi uyuması için ona gerekli ortamı hazırlayın.
• Beslenme düzenindeki değişiklikler için belki de daha az besini daha sık aralıklarla verebilirsiniz.
• Bebeğinizle sık sık açık hava da yürüyüşlere çıkın.
• Bebeğinizin edindiği yeni becerileri desteklemek için ona zaman ayırın ve onunla oynayın. Unutmayın bebeğin en iyi oyuncağı ve en iyi oyun arkadaşı sizsiniz.
• Bebeğinize Ilık banyolar yaptırın ve banyo sonrası masaj yapın.
• Bebeğinizle baş başa kalın. Kucağınızda; loş ve sessiz bir odada ona sarılarak ninniler ve şarkılar söyleyin.
• Kendinizi çok yorgun hissettiğinizde; bebeğinizi babaya, anneanneye, babaanneye ya da bir bakıcıya bırakarak kendinize özel zamanlar ayırın. Bu kısa kaçamaklar daha sonra bebeğinizle daha verimli ve daha güzel bir ilişki kurmanıza yardımcı olacaktır.

BÜYÜME ATAKLARI

5. Hafta Büyüme Atağı:

• 4,5 – 5,5 hafta dolaylarında gözlenir.
• Duyu organlarında ciddi gelişmeler vardır.
• Şiddetli ağlamalarına ve gaz sancılarına hazır olun.
• Uyku düzeninde bozulmalar gözlenir.
• Atak bitiminde  sizi şaşırtacak gelişmelere hazır olun.
• Sese yönelir, sizi tanımaya ve gülücükler atmaya başlar, sizinle daha çok iletişime geçmek ister.
• İç organlarında da gelişmeler vardır.
• Başını her iki yana çevirir, yüz üstü pozisyonda başını kaldırır, eline verilen oyuncağı sıkıca kavrar.

8. Hafta Büyüme Atağı:

• 7,5 – 9,5 Haftalar arasında gözlenir. 
• Bu dönemde bebeğiniz gece uyumakta zorlanır ağlama krizlerine hazır olun
• Uykuya dalmakta zorlanan bebeğiniz gözlerini ovalar ya da kulağını çekiştirir
• Huzursuzluk ve gaz sancıları artabilir.
• Bu sürecin sonunda bebeğiniz gece ve gündüz ayırımını yapmaya başlar.
• Kasları daha güçlenmiştir, yüzü koyun pozisyonda başını ve omuzlarını kaldırabilir.
• Sizin çıkarttığınız sesleri taklit edebilir.
• Size daha anlamlı gülümser. 

12. Hafta Büyüme Atağı

• 11,5 – 12,5 Haftalar arasında gözlenir.
• Bu atak sonunda kaslarını daha iyi kontrol eder,daha hareketlidir.sağa sola dönmeler başlayabilir.
• Gaz sorunları büyük oranda geriler.
• Kol ve bacaklarıyla çeşitli hareketler yaparak ve değişik sesler çıkartarak sizinle iletişime geçer.
• Ağızdan salyalar akmaya başlar.
• Kendince keyif sesleri çıkartır,kahkaha atar.
• Ailedeki yüzleri tanır.
• Beslenme hazırlığını anlar.

19. Hafta Büyüme Atağı:

• 14,5 – 19,5 Haftalar arasında gözlenir.
• Bu dönemde beslenme sorunları görülebilir.Bazı çocuklarda emme azalırken bazı çocuklar doysalar bile emmeye ya da beslenmeye devam ederler.Sütünüzün azaldığını düşünmeyin.Bebeğiniz hızlı gelişme dönemine girdiği için beslenme düzenini ayarlamakta zorlanıyordur. Sütünüzü daha sık aralıklarla sunun ama emmesi için onu zorlamayın.
• Işığı,sesi,tatları ve kokuları daha iyi hisseder.
• Sizinle göz teması kurabilir, sizi daha iyi tanıyıp sizinle iletişime geçebilir.
• Parmaklarını daha iyi kullanır, kavrama becerisi gelişmiştir.
• Ayakta tutulunca basmaya çalışır.
• Yüksek sesle güler.
• Objeleri izler.

26. Hafta Büyüme Atağı: 

• 23,5 – 26,5 Haftalar arasında gözlenir.
• Ayrılık korkusu gelişebilir.Hep gözünün önünde olmanızı ister.
• Dil gelişimi çok hızlanmıştır. Sizin söylediklerinizi taklit etmeye çalışır.Basit heceleri tekrarlar.
• Artık oturmaya başlayabilir.
• Ek besinlere bu dönemde başlayabilirsiniz.Kendi kendine beslenme yöntemini deneyin.
• Ayakta tutulunca basmaya çalışır.
• El çırpma, yüzünü saklama gibi oyunlar hoşuna gider. Onunla daha çok ilgilenin.

37. Hafta Büyüme Atağı: 

• 33,5 – 37,5 Haftalar arasında gözlenir.
• Bebeğinizin ruhsal durumunda ani değişimler olabilir ancak meraklanmayın bu atak çok uzun sürmez.
• Bilişsel gelişimi hızlanmıştır,yeni nesneleri tanımak için eline geçirdiği her şeyi inceler birbirlerine vurarak seslerini anlamaya çalışır.
• Yabancılardan korkmaya başlar.
• Oyuncağı elinden alındığında kızar.
• Baş baş , ce eeee gibi oyunlar hoşuna gider.
• Ba-ba, da-da , ga-ga gibi sesler çıkarır.
• Motor gelişimi de hızlanmıştır dik tutulduğunda bacakları üzerine uzun süreli ağırlık verebilir.
• Kendini kaldırmaya, omuzdan destek alarak dönmeye başlar.
• Bir elindeki eşyayı öbür eline geçirebilir.

46. Hafta Büyüme Atağı: 

• 41,5 – 46,5 Haftalar arasında gözlenir.
• Uzun ve zorlu bir dönem sizi bekliyor. Tabi bebeğinizde göreceğiniz büyük değişikler de sizi bekliyor.
• Bu dönemin sonunda adımlama, sıralama hatta bazen de yürüme gözlenebilir.
• İnce motor gelişimler hızlanmıştır, kaşık kullanmaya, bardaktan su içmeye başlayabilir, parmak gıdalarla kendi kendini besleyebilir.
• Baş ve işaret parmakları ile eşyaları tutabilir.
• Elindeki eşyayı yere atar, yerdeki oyuncağını yerden alır.
• El sallar, öpücük verir.
• Saklanan eşyaları arar bulunca da çok sevinir.
• Yapma emrini anlar ama bundan da hiç hoşlanmaz.

55. Hafta Büyüme Atağı:

• 51,5 – 56,5 Haftalar arasında gözlenir.
• 55.Hafta büyüme atağı sonrasında bebeğinizin artık bir çocuk olma yolunda ilerlediğini göreceksiniz.
• Bebeğiniz artık sizin rutinlerinizi daha iyi kavrayacak ve kendi alışkanlıklarını size göre düzenlemeyi öğrenecektir.
• Bu dönemde öğrenme çok hızlıdır.Olumlu davranışlar geliştirmesi için onunla yakından ilgilenin.
• Bu dönem oyunla öğrenmenin en iyi dönemi.Çocuğunuzun en iyi oyun arkadaşı sizsiniz. HAYDİ OYUNA

64. Hafta Büyüme Atağı: 

• 60 – 65 Haftalar arasında gözlenir.
• Çok zor bir dönem sizi bekliyor
• Kendi isteklerinde diretiyor,ev rutinine ayak uydurmayı reddiyor.
• Bağırıp çağırıyor.
• Öfke nöbetleri geçiriyor.
• Bu dönem sonunda neden sonuç ilişkisi kavramı gelişir.
• Siz doğruları ona anlatın ve kararlı bir tutum sergileyin.
• Sınırlar  koymanın tam zamanı. Koyduğunuz sınırlara sizde sadık kalın.

75. Hafta Büyüme Atağı: 

• 71 – 76 Haftalar arasında gözlenir.
• Bebeğiniz değil artık bir çocuğunuz var. Sohbet etmeye başlayabilirsiniz.
• Resim,müzik ,spor, jimnastik ve temel dans çalışmalarına başlayabilirsiniz.
• İyiyi, kötüyü,yanlışı,doğruyu bu dönemde ayırt etmeye başlayacaktır. Ona her şeyi aydınlatıcı bir şekilde anlatın.
• Bu dönemde sizden ayrılma korkusunu da artık üzerinden atıp daha bağımsız olmaya başlayacaktır.

Gözünüz aydın ataklar bitti ancak sizleri daha çok endişelendirecek iki yaş sendromuna (korkunç 2 yaş – terible two) hazırlıklı olun.

Dr. Yılmaz Bay

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı