İngilizce Baby Led Weaning kelimelerinin baş harflerinden oluşan BLW; Bebeğin kendi kendine beslenmesi anlamına gelir. Türkçedeki karşılığı “kendi kendine beslenme” (KKB) yöntemi Anadolu’da yüzyıllardır uygulanan geleneksel bir yöntemdir aslında.

Yaşamın doğal bir parçası olan beslenme; yeni doğan çocuğun kendi haline bırakılırsa annenin göğsüne yatırıldığında refleks olarak annenin memesini arayıp bulmasıyla başlar.

Çocuğunuz 6 aylık olduktan sonra desteksiz oturmaya başladığında, bilinçli olarak eşyaları sıkıca tutma, kavrama ve ağzına götürme yetenekleri geliştiğinde kendi kendine beslenme yöntemine yani BLW yöntemine başlayabiliriz. Nasıl ki bebeğiniz zamanı geldiğinde emekliyor, yürüyor, konuşuyor ve siz bunların gelişmesi için ona yardımcı oluyorsanız; kendi kendine beslenmesi için de zamanı geldiğinde ona yardımcı olacaksınız. BLW yönteminde başlangıçta amaç; yemek yiyerek karnını doyurması değildir. Bir yaşına kadar temel besini anne sütü ya da formül mamadır. Bu yöntemle yiyeceği besinler adı üzerinde ek besindir. Bebeğiniz besinleri eline alacak, ağzına götürecek, şeklini, kıvamını, sıcaklığını, rengini, kokusunu, tadını keşfedecek; oynayacak, başına, yüzüne, gözüne sürecek. Belki de sizin yüzünüze, gözünüze fırlatacak, etrafa dağıtacaktır. Tüm bunlar kendi kendine beslenme yönteminin doğal bir akışıdır.

KENDİ KENDİNE (KKB) BESLENME YÖNTEMİNİN YARARLARI

• Tutma, yakalama, ağza götürme gibi kol, el, parmak becerileri daha hızlı gelişir.
• İhtiyacı olduğu, sevdiği gıdaları keşfedip alır. Bebekler içgüdüleri ile ihtiyacı olan gıdaları seçip alırlar. İhtiyacı olmayan, kendisine zarar verecek alerjik gıdalardan uzak dururlar.
• Yiyeceklerin tadını, kokusunu, dokusunu öğrenerek duygusal gelişimi hızlanır.
• Beş duyusu aktif olarak çalışır. Dokunma, koklama, tat alma gelişir. Görsel modellemelerle görme netleşir. Dil gelişimi hızlanır.
• Çocukluk, ergenlik, yetişkinlik dönemlerinde daha çabuk bağımsızlık kazanır.
• Kendi kendine beslenme yöntemi ile beslenen çocuklar iştahsız olmazlar.
• Kendi işini kendi çözer. Problem çözme yeteneği artmıştır. Özgüveni yüksektir.
• Sofrada huzursuzluk olmaz, bebek ile aile arasında gerginlik olmaz, daha iyi bir iletişim vardır. Sofra kültürü kazanır. Tüm aileyle birlikte sofra mutluluğu artar.
• Kendi kendine beslenme yönteminde çocuğunuz önce çiğnemeyi öğrenir. Geleneksel yöntemde ise çocuk önce püreleri ağız içinde döndürme ve öğürmeden yutmayı öğrenir. Çiğneme sonradan gelişir.
• Erkenden çiğneme, kemirme, ağızda dolaştırma becerileri gelişir. Bebeğinizin çiğnemesi için dişe ihtiyacı yoktur.
• Daha fazla enerji verici ve besleyici gıda alır.
• Yiyeceklerine kendisi karar verir.
• Çocuğunuza ayrı yemek hazırlamanız gerekmez. Sizinle aynı zamanda aynı yiyecekleri yer.
• Evdeki tüm yemeklere alışır.
• Katı gıdalara daha çabuk geçer.
• Beden farkındalığı, el-göz koordinasyonları, ince motor becerileri daha hızlı gelişir.

Bu yöntemi uygulamaya karar verdiğinizde; evde çocukla ilgilenen herkesle bu konuyu konuşun. Bu yöntemi ve faydalarını onlara tüm ayrıntıları ile anlatın. Bu yöntemi tek başınıza uygulayamayacağınıza ve birlikte başarabileceğinize onları inandırın. Tüm bunların sonunda Kendi Kendine Beslenme yöntemini uygulamaya ailece karar verdiyseniz aşağıdaki önerilere dikkat ediniz.

KENDİ KENDİNE BESLENME (KKB) YÖNTEMİNDE NASIL DAVRANILMALI

• Çocuğunuzun yanında olun ama beslenmesine asla müdahale etmeyin.
• Sofrada ne varsa önüne koyun ve çocuğunuzu gözleyin.
• Eliyle tutamadığı gıdayı siz eline vermeyin.
• Ağzına götürmediği gıdayı siz ağzına vermeyin.
• Gerektiğinde yardımcı olun. Örneğin bebek çatalını patatese batırıp önüne koyabilirsiniz. Yere düşürdüğü besinleri alıp tekrar tabağına koyabilirsiniz.
• Sabırlı olun, çocuğunuzun yemeğini hemen bitirmesini beklemeyin. Beslenme saati onun için bir çeşit oyun, eğlence, tanıma, anlama, keşfetme saatidir. Bunu asla unutmayınız.
• Bebeğiniz doyma belirtileri gösterip ağzını kapattığında “Hadi biraz daha” diye çocuğunuzu zorlamayın. Hemen besinleri toplayıp önünden uzaklaştırın.
• Bebeğinizin üzerindeki giyeceklerin, beslediğiniz ortamın hatta tüm evin kirlenmesine hazır olun.
• Yemeği püre yapıp önüne koymayın.
• Birkaç gıdayı karıştırıp,, önüne koymayın. Her sebze ve meyveyi tek tek bebeğinize sunun.
• Her gıdayı doğal haliyle; yalnız yiyebileceği kıvamda ve tutup ağzına götürebileceği büyüklükte hazırlayarak önüne koyun.
• Bu yöntemde püre yok, blender yok, cam rende yok, patates ezici yok, kase yok, özel yemek yok, sizin zevkinize göre yemek yok, miktar yok.
• Gereksiniminiz olan gereçler: bir bardak, bir bebek tabağı, bebek kaşığı, bebek çatalı, mama sandalyesi ve yer örtüsü.
• Yeme işlemi bebek bırakıncaya kadar devam etmeli.
• Hazırladığınız gıdalar, çocuğun elinde tutabileceği sertlikte, ağzına götürdüğü zaman da kolayca dağılabilecek yumuşaklıkta olmalıdır.
• Çocuğunuzu mama sandalyesine ya da altına bir örtü sererek yere oturtabilirsiniz.
• Eğer bir masaya oturtuyorsanız, mümkünse masanın üstüne örtü sermeyin. Örtüyü masanın altına sermelisiniz çünkü masa üstüne serdiğiniz örtüyü çocuk çekip her şeyi yere indirebilir.
• Pişmesi gereken gıdaları, fırında veya buharda pişirerek bebeğinize sunabilirsiniz.
• Bazen de pişirilen gıdalar omlet şeklinde, poğaça, börek, kek, kurabiye şeklinde de çocuğa sunulabilir.
• Sebzelerin, meyvelerin, balıkların mevsimde olmasına dikkat etmelisiniz. Çünkü her şey mevsiminde güzel. 

KENDİ KENDİNE BESLENME (KKB) YÖNTEMİYLE YİEBİLECEĞİ GIDALAR

• 6 aydan sonra başlangıçta elma, armut, şeftali, haşlanmış havuç, haşlanmış patates, haşlama kabak gibi besinleri parmak büyüklüğünde keserek çocuğunuza sunabilirsiniz.
• 7-8 ay dolaylarında taze fasulye, brokoli, kereviz kökü gibi besinleri haşlandıktan sonra çocuğunuza sunabilirsiniz.
• Ev yapımı bebe bisküvileri, ev yapımı ekmek, peynir, omlet, yumurta, tava ekmeği, pankek, kurabiye, köfte gibi besinleri KKB yöntemi ile bebeğinize kolayca sunabilirsiniz.
• Sıvı gıdaları ise (çorba, yoğurt gibi) parmak şeklinde kesilmiş ekmek, patates banarak ya da sebzeleri banarak çocuğunuz tüketebilir.
• 9-10 ay dolaylarında kuzu eti, oğlak eti, gezinen tavuk, hindi, kaz eti gibi gıdaları da ufak parçalara bölerek çocuğunuza sunabilirsiniz.
• 9 aydan sonra baklagilleri çocuk çatalına batırarak önüne koyabilirsiniz. Çatalın ucundaki yiyecekleri avuçlayarak ya da direk ağzına götürerek yediğini göreceksiniz.
• aydan sonra üzüm, ahududu gibi meyveleri çocuğunuza verebilirsiniz.
• Salatalık, pırasa, brokoli, karnabahar, lahana gibi gaz yapan sebzeleri 9-10 aydan sonra haşlayıp çocuğunuza sunabilirsiniz.
• Avakado, portakal, mandalina, muz, limon, karpuz, kavun gibi gıdalarda 9-10.ay dolaylarında çocuğunuza sunabilirsiniz.
• Pirinç pilavı, pizza, makarna, hindistan cevizi gibi gıdalar da 9.aydan sonra bebeğinizin önüne koyabileceğiniz gıdalardır.
• Balığa 9.aydan sonra başlayabilirsiniz. Tavuk balığı, dil balığı, mezgit, lüfer, palamut, sardalye, hamsi gibi deniz balıklarını haşlama, ızgara, buğulama ya da fırında pişirerek çocuğunuza sunabilirsiniz.

KENDİ KENDİBE BESLENME (KKB) YÖNTEMİYLE HANGİ GIDALARA NE ZAMAN BAŞLANABİLİR?

ANNE SÜTÜ İLE BESLENME İLK 6 AY TEK BAŞINA, SONRA DA DİĞER GIDALARLA BİRLİKTE 2 YAŞINA KADAR SÜRDÜRÜLMELİDİR. HATTA ÇOCUK EMİYOR, DİĞER GIDALARI DA YETERİNCE YİYOR VE YETERİNCE KİLO ALIYORSA, ANNE DE BU EMMEDEN MUTLU İSE 3 YAŞINA KADAR ANNE SÜTÜ VERİLMESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR.

Başlangıçta hiçbir şey yemeyebilir. Elleriyle oynar, mıncıklar, başına, yüzüne sürer. Sizin yüzünüze atar. Yerlere atar. Endişelenmeyin. Zamanla alıştığını ve kendi kendine beslenme konusunda her geçen gün daha başarılı olduğunu göreceksiniz.

SÖZÜN ÖZÜ; 1 YAŞINA KADAR ANA ÖĞÜN ANNE SÜTÜ YA DA FORMÜL MAMADIR.

KENDİ KENDİNE BESLENME YÖNTEMİNDE SUNDUĞUNUZ BESİNLER ADI ÜZERİNDE EK BESİNDİR; DOYUMLUK DEĞİL, TADIMLIKTIR.

YEDİ YEDİ, YEMEDİ; DEMEK Kİ İHTİYACI YOK DEMEKTİR ….

ASLA BEBEĞİNİZİ YEMEĞE ZORLAMAYINIZ.

Başarı Dileklerimle

DR.YILMAZ BAY

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Not: Kızım Evren Bay’ın torunum Bahar ile uyguladığı BLW ile ilgili yazı dizisi için bakınız: Katı Gıdanın Montessorisi BLW