0-3 yaş arası çocukların bakıldığı yere kreş, 3-6 yaş arası çocukların bakıldığı yere anaokulu denir. Kreş ve ana okulları; çocukların kişisel bakımlarının yapıldığı, oyun oynadıkları ve sosyal hayata uyum sağlamalarına destek olan ilkokul öncesi  eğitim verilen yerlerdir. 

0-6 yaş arası; çocuklarda gelişimin en hızlı olduğu dönemdir. O nedenle bu dönemde çocuğun eğitimi yaşamsal bir öneme sahiptir. Çocuk ne kadar çok uyaran alırsa gelişimi de o kadar iyi olacaktır. Çocuklarda gelişim;  fiziksel , zihinsel,  duygusal ve sosyal gelişim olmak üzere 4 alanda olur. Bu alanlarda çocuklarımızda daha hızlı ve etkili bir gelişim istiyorsak onlara yaşıtlarıyla birlikte olabileceği ortamlar sağlamalıyız ve bunun da en iyi yolu kreş ve anaokullarıdır.İlkokul  öncesi eğitimin temel amacı; bilgiyi öğrenmelerinde çocuklara gerekli becerileri kazandırmaktır. Bu dönemde çocuğun yaşayarak ve eğlenerek bilgiyi öğrenmesi esastır.

ANAOKULUNA HANGİ YAŞTA GİTMELİ?

Ev dışında bir işte çalışmıyorsanız; 2-3 yaşına kadar çocuğunuz ile mümkün olduğunca birlikte olmanızda yarar vardır. Ev dışında bir işte çalışıyorsanız ve çocuğunuza aileden birisi bacaksa ( babaanne, anneanne, teyze, hala gibi) ; koşullara göre çocuğunuzu 1-2 yaşından itibaren kreşe ya da anaokuluna gönderebilirsiniz. Eğer ev  dışında bir işte çalışıyorsanız ve yokluğunuzda çocuğunuza bir bakıcı bakacaksa 3 – 6 aydan itibaren en erken dönemde çocuğunuzu kreşe gönderebilirsiniz.

ANAOKULUNA ALIŞTIRMA

Her çocuğun anaokuluna alışması farklı olabilir. Anaokuluna daha kolay alıştırmak için göndereceğiniz anaokulunu çocuğunuzla birlikte önceden ziyaret edin. Oradaki ortamı çocuğunuzla birlikte bir süre izleyin. Çocuğunuzla yaptığınız sohbetlerde; artık büyüdüğünü, anaokulunda bir öğretmeni olacağını, çeşitli arkadaşlar edineceğini, oradaki aktivitelerde, oyunlarda evdekinden daha eğlenceli zaman geçireceğini daha fazla bilgi edineceğini ona anlatın.

Kreşe ya da anaokulunun ilk günlerde bazı çocuklar kolayca ortama uyum sağlarken bazı çocuklar bir süre annelerinin yanlarında kalmasını isteyebilirler. Belki de 10-15 günlük bir alıştırma sürecinde onun yanında kalabilirsiniz. Bu süre hiçbir zaman 0,5 – 1 saati geçmemelidir. Çocuğunuzun yanından ayrılırken ”şimdi ben gidiyorum ve seni akşam almaya geleceğim” diye bu ayrılmanın geçici olduğunu ve çok uzun olmayacağını çocuğunuza sakin bir şekilde anlatın. Asla dikkatini başka bir tarafa çekip habersizce yanından ayrılmayın. Bazı çocuklar ısrarla evden ayrılmak istemezler ve anaokuluna gitmeyi şiddetli bir şekilde reddedeler. Böyle durumlarda anaokuluna gitmeyi koşullarınız uygunsa 3-6 aylık bir dönem için erteleyebilirsiniz.  

ANAOKULUNA GİTMENİN ÇOCUKLARA KAZANDIRDIKLARI

• Sosyalleşme: Yaşıtlarıyla beraber farklı bir birey olduğunun farkına varır. Arkadaşları ile ve dış dünya ile iletişim kurması daha kolay olur.
• Özgüven: Kendi başına yemek yemesi, dişlerini fırçalaması, oyuncakları ile oyun oynaması, oyuncaklarını kaldırması gibi bir çok hareketleri kendi başına yapabileceği için özgüveni daha yüksek bir çocuk olacaktır.
• Başkalarına Saygı Duyma: Arkadaşlarıyla birlikte yaşayacağı için onların gereksinimlerini de kavrar, herkesin farklı öncelikleri olacağını öğrenir böylelikle arkadaşlarına, öğretmenine ve diğer çalışanlara saygı duymayı öğrenir.
• Paylaşmayı Öğrenme: Yaşıtları ile aynı ortamda olan çocuk okul arkadaşları ile etkinliklere katılma oyuncakları paylaşma gibi aktivitelerle paylaşmanın önemini daha iyi kavrar.
• Motor ve Bilişsel Becerilerin Gelişmesi: Çeşitli oyunlar,spor gibi aktiviteler, kesme , yapıştırma, boyama gibi etkinlikler motor gelişimine katkı sağlar.
• Dil Gelişiminin Desteklenmesi: Okulda arkadaşlarının konuşmalarından etkilenir,onlarla iletişim kurmak için çabalar. Şarkılarla , şiirlerle,yaşayarak, dinleyerek,konuşarak dil gelişimini daha hızlı ilerletir.
• Beden Farkındalığının Kazanılması: Burada aldığı eğitimle beş duyu organlarını, bunların ne işe yaradığını, genital organları, erkek ve kız çocukları arasındaki farkları öğrenecektir.
• Kendini İfade Etme Becerilerinin Gelişmesi: Grup içerisindeki diğer arkadaşlarını da görerek temel ihtiyaçlarını karşılaması için neler yapması gerektiğini, arkadaşlarıyla geçinebilmesi için neler yapması gerektiğini öğrenecektir. 
• Düzenli Beslenme Alışkanlığının Kazanılması: Kahvaltı, öğlen, akşam üst belli saatlerde yemek yeneceğini, o saatlerde yemez ise kendisine ekstra bir yemek verilmeyeceğini bildiği için tabağına konan yemeği bitirmeyi öğrenecektir. Arkadaşlarının yemek seçmediğini görünce oda seçmeyecektir .
• Öz Bakım Becerilerinin Kazanılması: Kendi kıyafetlerin giyip çıkartmayı, ayakkabılarının bağcıklarını bağlamayı ya da çözmeyi, dişlerini fırçalamayı, eşyalarını dikkatli kullanmayı ve temiz tutmayı öğrenecektir.
• Okuma Yazmaya Hazırlık Becerileri Kazanılması: Aktivite saatlerinde resimlerle, şekillerle, arkadaşlarından görerek el becerilerini arttırırlar.Buda okuma yazma için çok büyük bir hazırlıktır.
• Düzenli Yaşama Uyum Sağlama: Kahvaltı, yemek, uyku,oyun,aktivite,ana okuluna giriş ve çıkış saatlerinin düzenli olması çocuğunuzda iyi bir yaşam ritmi sağlayacaktır.
• Öğrenme Alışkanlığı Kazanama: Çocuklarda en iyi öğrenme yöntemi oyunla olan öğrenmedir. Arkadaşlarından, öğretmenlerinden,çevresinden aldıkları çocuğunuzun yaşam boyu sürecek öğrenme sürecinin temel taşlarını oluşturur.
• Konsantrasyon Becerisi Kazanma: Oyunlar, etkinlikler, dinleme, aktivitelere katılma konsantrasyon yeteneğini arttırır.
• Gelişim Sürecinin Daha Sağlıklı İzlenmesi: Büyüme,  gelişme, boy, kilo artımı, öğrenme ve konsantrasyon yeteneği yakından izlenir.Öğrenme güçlüğü, dikkat dağınıklığı,  hyperaktivite,içe kapanma gibi sorunları erkenden saptayıp tedavi etmek olanaklıdır.
• Spor Alışkanlığı Kazanma: Spor saatlerindeki jimnastik , bale, yüzme gibi aktivitelerle erken yaşta spor yapma alışkanlığı kazanır.

TÜM BU KAZANIMLARIN SONUNDA ERKEN YAŞLARDA TOPLUMSAL YAŞAMA UYUM SAĞLAR VE BAĞIMSIZ BİR BİREY OLMA BECERİSİ KAZANIR.

ANAOKULU SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ

Öncelikle anaokulundan ne beklediğinizi belirlemelisiniz. İlkokul öncesi hazırlık çalışmalarına mı ağırlık verilsin? Motor beceriler mi daha iyi olsun? Yabancı dil öğrenimi mi daha önemli? Spor, sanat, müzik öğrenimi mi ön planda olsun? Ya da hoş bir vakit geçirebileceği, rahatça oyun oynayabileceği bir yer mi olsun istiyorsunuz? Tek bir konuya odaklanmaktansa bütüncül bir yaklaşım içinde olmanızda yarar vardır. Bunun için seçeceğiniz anaokulunda aşağıdaki özellikleri araştırabilirsiniz.

Ulaşım: Mümkün olduğunca evinize yakın bir anaokulu seçilmelisiniz.

Eğitim Anlayışı: Daha çoksevgiye dayalı eğitim anlayışı olan bir anaokulunu tercih etmelisiniz. Çok katı disiplin ya da çok gevşek tutum içerisinde olan eğitim kurumlarından uzak durmalısınız.

Güvenlik: Anaokulu servisi güvenli mi ? Okulun fizik koşulları güvenli mi ? Okulun çevresinde ve okulun içinde gerekli güvenlik önlemleri alınıyor mu ? Çocukların kullanacağı ortamlarda yaralanmalara ve kazalara karşı gerekli önemleri alınıyor mu ? Kontrol Etmelisiniz.

Temizlik: Sınıfların temizliğine, çocukların kullandığı eşyaların temizliğine, mutfak ve tuvaletteki eşyaların temizliğine yeterli özen gösteriliyor mu? Kontrol etmelisiniz.

Beslenme: Çocukların yaşına uygun yeterli ve dengeli bir beslenme programı uygulanıyor mu, dondurulmuş ve hazır gıdalardan çok mevsimine uygun taze sebze ve meyveler veriliyor mu? beslenme programında  yeterli protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineraller var mı? Günlük, haftalık, aylık beslenme programları nasıl? Kontrol etmelisiniz.

Eğitim Araç ve Gereçleri: Çocukların ruhsal,bedensel fizik gelişimini destekleyecek yeterli eğitim materyalleri var mı ?

Spor ve Sanatsal Faaliyetler: Eğitim dışı aktiviteler nelerdir. Çocuğunuzun yaşına uygun resim, müzik, satranç gibi aktiviteler, spor aktiviteleri var mı?

Fiziki Koşullar Sınıflardaki Öğrenci Sayısı ile Uyumlu mu: Öğrenci sayısına uygun yeterli sınıf alanı, tuvalet alanı,oyun oynayabileceği serbest alan, yemek yiyebileceği yeterli alan var mı?

Eğitimci ve Yarımcı Personel Sayısı Yeterli mi: Yeterli öğretmen, yardımcı öğretmen, rehber öğretmen, yardımcı personel, temizlik görevlisi ve güvenlik görevlisi var mı?

ÇOCUĞUNUZU GÖNDERMEYE KARAR VERDİĞİNİZ ANAOKULUNUN ÖĞRETMENİNİ SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ

• Öğretmen; anaokulu öğretmenliğini sadece bir iş olarak mı görüyor yoksa  mesleğini gerçekten seviyor ve çocuklarla içtenlikle ilgileniyor mu ?
• Çocuk ruh sağlığı konusunda yeterince bilgili mi ?
• Tüm çocuklara eşit davranabiliyor mu ?
• Sabırla çocukları dinleyebiliyor mu, yoksa çabuk sinirlenip kaygılanıyor mu ?
• Davranışları çözüm odaklı mı ?
• Olaylara tutarlı ve dengeli bir yaklaşım içerisinde mi ?
• Sizinle olumlu iş birliğine yatkın mı ?
• Pozitif düşünce yapısında mı ?
• Kendine özgü yaratıcı fikirleri var mı ?
• Sempatik ve eğlenceli mi ?
• Dünyada uygulanan anaokulu eğitim metotlarından haberi var mı ? 
• Yeniliklere açık mı ? 
• Vizyonu geniş mi ?
• Yeterince esnek mi ?
• Çocuğunuzun yeteneklerini ortaya çıkartabilecek yeterli deneyime sahip mi ?
• Eğitimde cezayı mı yoksa ödülü mü ön planda tutuyor ?
• Liderlik özelliklerine sahip mi ve bu özelliklerini çocuklara aktarabiliyor mu ?
• Tüm tutum ve davranışları ile çocuklar için iyi bir rol model mi ?

Tüm bu araştırmalarınızın sonucunda bir anaokulunu beğendiniz ve çocuğunuzu bu  anaokuluna göndermeye karar verdiniz. 

Son soru : ANAOKULU FİYATLARI SİZİN BÜTCENİZE UYGUN MU?

 Elbette çocuğunuz için her şeyin en iyisini istiyorsunuz ama aile bütçesini de önemli. O nedenle beğendiğimiz anaokulunun fiyatı bütçemize uygun değilse belki de bazı isteklerinizden vazgeçip daha uygun fiyatı olan bir ana okulu seçmelisiniz. 

ÇOCUĞUNUZA EN İYİSİNİ VEREMEDİĞİNİZ İÇİN ÜZÜLMEYİN.

 SİZ SİZİN VEREBİLECEĞİNİZİN EN İYİSİNİ VERİN. 

Ama SEVGİYE DAYALI EĞTİM ANLAYIŞI OLAN BİR OKULvazgeçilmeziniz olmalıdır.

Dr. Yılmaz Bay

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı