Menenjit hastalığı; Neisseria meningitidis adı verilen bir bakterinin beyin ve omuriliği saran ince zarı enfekte etmesi ile oluşan çok ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Bulaşıcı bir hastalık olan meningokoksik menenjit en çok 1 yaş altı bebeklerde görülür. Erken tanı ve tedavi durumunda bile belirtilerin ortaya çıkmasından sonraki ilk 24 saat içerisinde hastalık %10 oranında ölümle sonuçlanabilir. %30 hastada ise kol ve bacak kaybı, öğrenme güçlüğü, işitme kaybı, konuşma bozuklukları ve havale nöbetleri gibi kalıcı ciddi problemler görülebilir.
Bulaşma; hasta kişilerin burun, boğaz ve üst solunum yollarındaki damlacıkların etrafa yayılmasıyla olur. Bazen hiç belirti göstermeyen taşıyıcılardan da bulaşma olabilir. Öksürme, hapşırma, öpüşme gibi yakın temaslar bulaşmayı arttırır.
Menenjit hastalığının erken dönem belirtileri; baş ağrısı, boğaz ağrısı, ateş, bulantı, kusma, solunum güçlüğü gibi üst solunum yolu enfeksiyonu belirtilerinden sonra hızlıca bilinç bulanıklığı, bilinç kaybı, felç ve havale gibi daha ağır belirtiler gelişebilir. Bazı hastalarda tüm vücutta yaygın döküntüler görülebilir. Daha büyük çocuklarda ense sertliği, ışığa duyarlık, bitkinlik gibi belirtiler görülebilir. Yeni doğanlar ve süt çocuklarında özellikle ateş, baş ağrısı ve ense sertliği görülmeyebilir. Küçük çocuklarda hareketlerde yavaşlama, huzursuzluk, kusma, emmeme gibi belirtiler ön planda olabilir.
Neisseria meningitidis bakterisinin yol açtığı meningokoksik menenjitin yanında, en ağır tablolardan biri de mikrobun kan dolaşımına geçerek vücudun genelinde yaptığı meningokoksemi hastalığıdır. Bu hastalıkta, iltihabi reaksiyon kan dolaşımının ulaştığı tüm dokulara yayılır; dolaşım yetmezliği ve şoka bağlı ölüm meydana gelebilir.
MENiNGOKOK AŞILARI
Meningokoksik Menenjitten korunmada en etkili yöntem aşılamadır. Hastalığa yol açan Neisseria Meningitidis bakterisinin farklı tipleri vardır. Bunlar arasında en sık görülen A, B, C, W, Y tipleridir. Ve bu tiplere karşı dünyada geliştirilmiş aşılar bulunmaktadır. Bu aşılar ülkemizde sağlık bakanlığının aşılama programında yoktur. Ancak aileler kendi olanaklarıyla bu aşıyı yaptırabilmektedirler.
Ülkemizde B tipi menenjit yapan mikroba karşı BEXSERO adında bir aşı vardır. 2 aylıktan itibaren çocuklara uygulanabilmektedir. A, C, W, Y bakterisine karşı MENVEO, NİMENRİX, MENECTRA adıyla 3 çeşit aşı bulunmaktadır. Menveo ve Nimenrix 2 aydan sonra Menectra 9 aydan sonra yapılabilmektedir. Mümkün olan en erken zamanda Meningokok aşılarının yapılması esastır. Aşının ilk yapıldığı zamana göre farklı doz uygulamaları vardır. Doktorunuz bu konuda sizi bilgilendirecektir.
Menejit aşıları diğer çocukluk çağı aşılarıyla birlikte aynı anda yapılabilir.
MenACWY aşısıdan sonra; hafif ateş, baş ağrısı, aşı yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik görülebilir ve 48-72 saat içinde geçer.
MenB aşısından sonra %25-40 oranında 38 derecenin üzerinde bir ateş görülebilir. Bu nedenle MenB aşısından sonra mutlaka ateş düşürücü 1-2 Gün süre ile verilmelidir. Ayrıca baş ağrısı, kas ve eklem ağrısı, deri döküntüsü, aşı yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik görülebilir ve 48-72 saat içinde geçer.
Dr.Yılmaz Bay
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı