Göz kapaklarının iç kısmını ve göz küresini kaplayan beyaz zara Konjunktiva adı verilir. Bu zarın çeşitli nedenlerle iltihaplanmasına Konjunktivit denir.

Çocukluk Çağında En Sık Görülen Konjunktivit Belirtileri:

• Gözde kaşıntı
• Gözün konjunktiva dediğimiz beyazında pembelik  ya da kızarıklık
• Göz kapaklarının şişmesi
• Işığa bakıldığında ağrı, ışıktan kaçınma
• Gözlerde yanma
• Sabahları birbirine yapışmış göz kapakları
• Gözlerde berrak, kirli beyaz ya da koyu yeşil sümüğümsü akıntı
• Alerji nedenli hapşırma ve burun akıntısı

Çocuklarda Konjunktivit Çeşitleri 

1. Yenidoğan Konjunktivitleri:

A) Kimyasal Konjunktivit

Yeni doğan bebekleri; bakteriyel kaynaklı göz enfeksiyonlarından korumak için verilen antibiyotikli göz damlalarının tahrişinden kaynaklanan bir konjunktivit çeşididir. Gözler genellikle kırmızı ve iltihaplıdır. Belirtiler koruyucu göz damlasının göze uygulanmasından birkaç saat sonra başlar. 48-72  saat içinde kendiliğinden geçer, herhangi bir tedavi uygulanmasına gerekmez.

B) Gonokokal Konjunktivit

Neisseria Gonorrhoeae olarak adlandırılan bakterilerin neden olduğu bir konjunktivit çeşitidir. Bebek, vajinal doğum sırasında Neisseria Gonorrhoeae bakterisini annenin doğum kanalından alır. Doğumdan sonraki 24-48 saat içerisinde yoğun kıvamlı göz akıntısı, gözde belirgin kızarıklık, göz kapaklarında şişlik ile kendini belli eder. Antibiyotikli göz damlaları ile gözdeki enfeksiyon tedavi edilebilir.

C) İnklüzyon Konjunktiviti

Chlamydia trachomatis olarak isimlendirilen bakterilerin neden olduğu bir durumdur. Kızarmış gözler, şişmiş göz kapakları ve göz kapaklarından sızan açık renkli sıvı ile kendini belli eder. Doğumdan sonraki 5-14 gün içinde belirtiler başlar. Tedavide göz damlaları dışında anneye ve bebeğe sistemik antibiyotik kullanılması gerekebilir.

D) Bakteriyel Konjunktiviti

Yaşamın ilk haftasından sonra, yeni doğanlarda çok çeşitli bakteriler konjunktivit nedeni olabilir. Bu bakteriyel enfeksiyonlarda genel olarak gözlerde kızarıklığa akıntı eşlik edebilir.

Tedavi, enfeksiyona neden olan bakterilerin türüne bağlıdır. Tedavide genellikle göze antibiyotikli göz damlaları veya merhemler ile ılık bez kompresleri kullanılır.

2. Çocukluk Çağı Konjunktivitleri:

Konjunktivanın ilithabı olarak tanımlanan bir enfeksiyona ya da alerjiye bağlı olarak görülebilen konjunktivit çeşitleridir. Enfeksiyona bağlı konjunktivitler oyun grupları kreş, ana okulu ve okul gibi toplu olarak bulunulan alanlarda salgınlara neden olabilir.

A)Akut Bakteriyel Konjunktivit

Çocukluk çağının en çok görülen göz enfeksiyonudur. Gözde belirgin kızarıklık, koyu yeşil akıntı, yanma, batma hissi ile kendini belli eder. Nezle, grip, anjin, kulak enfeksiyonu, boğaz enfeksiyonu, sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan tüm bakteriler göz enfeksiyonuna da neden olabilirler.  Bu çeşit kojunktivitler antibiyotikli göz damlaları ve ılık bez kompres uygulaması ile tedavi edilir.

B) Viral Konjunktivitler

Virüs denilen mikroplarla olur. Üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan tüm virüsler; viral konjunktivit nedeni olabilir. Gözde kızarıklık, yanma, kaşıntı, yabancı madde hissi ve akıntı belirgindir. Ilık bez kompres uygulaması ile 3-5 gün içerisinde geçer. Antibiyotikli göz damlaları gerekmez.

Viral ve bakteriyel konjunktivitten korunmak için eller sık sık ılık su ve sabunla yıkanmalı, başkalarının eşyaları özellikle göz damlası, mendil, havlu, el bezi gibi kişisel eşyalar kullanılmamalı. Öksüren, hapşıran insanlardan uzak durulmalıdır.

C) Alerjik konjunktivitler

Alerjik konjunktivitler yoğun kaşınma, gözde yaşarma, kızarıklık ve şişlik ile kendisini belli eder. Genellikle polen, toz, hayvan tüyü gibi alerjenlere karşı gelişen bir göz reaksiyonudur.

Korunmada öncelikle alerjen maddelerden uzak durulmalı. Evde toz kontrolü sağlanmalı, polen mevsimlerinde camlar kapalı tutulmalı, dış ortama çıkarken güneş gözlüğü kullanılmalı ve gözler ovuşturulmamalıdır.

Tedavide; soğuk bez kompres uygulanabilir. Doktor kontrolünde antihistaminikli göz damlaları, suni gözyaşları ve kortizon içeren göz damlaları kullanılabilir.

Çocuklarda Konjunktivit Olmaması İçin Nelere Dikkat Edilmeli?

• Temizlik ve hijyen kurallarına uyulmalı
• El göz temasından mümkün olduğunca kaçınılmalı
• Kişisel eşyalar ortak kullanılmamalı, özellikle hasta bir kişinin eşyalarına temas edilmemesine özen gösterilmeli
• Uzun süreli ekrana bakmaktan kaçınılmalı, ekrandan belli aralıklarla uzak durulmalı
• Gözler asla ovuşturulmamalı
• Soğuk ve rüzgarlı havalarda göz dış etkenlere karşı gözlükle korunmalı
• Güneşli ve karlı havalarda, deniz kenarlarında UV400 korumalı bir güneş gözlüğü kullanılmalı
• Gözlerin kurumaması için sık sık göz kırpılmalı
• Hava üfleyen cihazların direkt olarak göze temasından kaçınılmalı
• Göz enfeksiyonu olduğu bilinen kişilerle yakın temas edilmemeli; ortak eşya kullanılmamalı, aynı havuza girilmemeli
• Kalabalık ve kapalı ortamlardan mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.

Dr. Yılmaz BAY

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları  Uzmanı