MÜZİK RUHUN GIDASIDIR.  Burada sizinle paylaşacağım tüm yazının özeti bu ilk cümledir. Farklı ses ve ritimlerden oluşan müzik sesleri bebeklerin dikkatini çok çabuk çeker. Beyinde özellikle matematiksel işlemlerin gerçekleştirildiği beyin lobu müzikle birlikte daha aktif çalışır. Müzik dinleyen bebeklerin algılama, dikkat, odaklanma, sosyalleşme, konuşma gibi becerilerinin daha hızlı geliştiği yapılan çok sayıda araştırma ile gösterilmiştir. Müzikli uyaranlara tepki verme, sesleri algılama konusunda bebekler yetişkinler gibi davranmaktadır.  Anne karnında 16. haftadan itibaren müzik dinletilen çocukların kalp ritminin daha düzenli olduğu, kan basınçlarının daha düşük olduğu ve tüm bunların sonucunda daha çok oksijen kullandıkları ve daha sağlıklı kök hücrelere sahip oldukları saptanmıştır. Yine anne karnında müzik dinletilen çocukların uykuya geçişte zorlanmadıkları, daha sakin karaktere sahip oldukları, ağlama krizlerinin ve kolik sancılarının daha az olduğu gösterilmiştir.  

Müziğin Bebeğin Sosyal Gelişimi Üzerine Etkileri:

Müzik dinletilen bebekler; 

• Müziğin evrensel bir dili vardır. Farklı diller ve kültürler arasında etkileşim sağlar.
• Daha çabuk ve daha iyi iletişim kurarlar.
• İçe kapanma yerine dış dönük bir kişilik yapısı geliştirirler.
• Grup çalışmalarına katılımları çok daha iyidir.
• Öz güvenleri yüksektir.
• Daha etkin karalar alırlar.
• Zorluklara daha hızlı çözümler üretirler.
• Ses ve dil yeteneği daha iyi geliştiği için iletişim becerileri çok daha iyidir.

Müziğin Bebeğin Fiziksel Gelişimi Üzerine Etkileri:

Müzik dinletilen bebekler; 

• Müzik dinleyen bebekler müziğin ritmine göre hareket ettikleri için hareketliliği ve yeni hareket gelişimleri artar. 5-6. ayda oturmaya başlayan bebekler müzik sesiyle sağa, sola, öne, arkaya hareket etmeye başlarlar. Hatta ellerini de çırparak bu hareketlere eşlik ederler.
• 1 yaş dolaylarında  müzikle birlikte el çırpma, oynama, zıplama, çömelme, ayakları indirip kaldırma, ellerini oynatma gibi davranışlarla müziğe uyum sağlamaya çalışırlar. Bu ilk dans figürleri desteklenirse bebekler daha aktif ve daha hareketli hale gelirler. Bu da onların  kas miktarını ve kas gücünü arttırır.
• Müzik dinleyen bebeklerde; oturma, emekleme, yürüme gibi gelişim basamakları daha hızlı olur.

Müziğin Bebeğin Psikomotor Gelişimi Üzerine Etkileri:

Müzik dinletilen bebekler; 

• Müzik bebeklerin beyin gelişimini destekler.
• Psikomotor gelişim üzerine olumlu etkisi vardır.
• Müzik dinleyen bebekler hangi sesten sonra hangi sesin geldiğini anlamaya çalışırlar. Bu da onların öğrenme yeteneğini artırır.
• Müzik aletleriyle oynamak; bebeklerin  beyin ve vücut koordinasyonlarını geliştirir.
• Bebeklerin konsantrasyon zamanını uzatır. 

Müziğin Bebeğin Kulak ve Dil Gelişimi Üzerine Etkileri:

Müzik dinletilen bebekler; 

• Müzik bebeğin dil gelişimini hızlandırır. Daha erken agulama, ses çıkarma  ve konuşma davranışları geliştirirler.
• Daha hızlı konuşurlar ve daha çok kelime haznesine sahiptirler.
• Bebeklerin dikkatini artırır.
• Anne bebek arasındaki iletişimi güçlendirir.

Müziğin Bebeğin Zeka Gelişimi Üzerine Etkileri:

Müzik dinletilen bebekler; 

• Müzik bebeklerin kavrama, algılama ve hafızaya alma kapasitesini artırır.
• Farklı ses ve ritimler bebeğin dikkatini artırır.
• Müzik dinleyen bebeklerin beyin kıvrımları daha iyi gelişerek zeka seviyeleri daha yüksektir.

Müziğin Bebeğin Duygusal Gelişimi Üzerine Etkileri:

    Müzik dinletilen bebekler;  

• Bebekler anne karnında 16. haftadan itibaren sesleri algılamaya başlar, 32. haftadan sonra dinledikleri sakin müzik onların kan basıncını düşürür, oksijen seviyesini artırır. Bu da beyin hücrelerinin daha erken gelişmesini ve olgunlaşmasını sağlar.
• Düzenli müzik dinleyen bebeklerin hırçınlıkları, huzursuzlukları azalır. Daha uyumlu davranışlar gösterirler.
• Huysuzlanan bebeklere daha önce dinledikleri sakin bir müzik tekrar dinletildiğinde  huzursuzluklarının gittiği, tanıdık melodilere kendilerinin de eşlik ettiği gözlenmiştir.

Müziğin Bebeğin Uyku Gelişimi Üzerine Etkileri:

      Müzik dinletilen bebekler; 

    Uyku öncesi ve uyku sırasında çalınan yumuşak, sakin, enstrümental müzikler, ninniler bebekleri sakinleştirerek uykuya hazır hale getirir. Bebeklere çalınan bu müzik dışarıdan gelen uykuyu bölebilecek sesleri de bastırdığı için bebeğin daha sağlıklı ve deliksiz bir uyku uyumasına yardımcı olur. Yine uykuda çalınan müzik bebeklerin uyku periyotlarının oluşmasını da düzenler.

BEBEKLER İÇİN DOĞRU MÜZİK SEÇİMİ

        Anne karnında 16. haftadan itibaren sesleri algılayan bebekler büyüdükçe bu uyarılara kendileri de anlam yükleyebilirler. Doğumdan itibaren bebeklerin anne babasının sesinden onların üzgün, kızgın, mutlu ya da mutsuz olduklarını ayırt edebildikleri gözlemlenmiştir. Bebeklerde sesleri ayırmadaki bu özellik müzikte daha belirgin olarak karşımıza çıkmaktadır.  Klasik müzik bebeğin bilişsel gelişimine, estetik algısına, duyarlılığına, özgüvenine ve yaratıcı olmasına katkı sağlar. Klasik müziğin bebekler üzerinde ses ve dil gelişimine de çok yararı vardır.  En sık dinlenen klasik müzik Mozart’ın eserleridir. “Mozart etkisi” de denen bu durum bebeklerin beyin gelişimini hızlandırdığı, IQ seviyesini yükselttiği, yaratıcılığı olumlu yönde etkilediği yapılan çok sayıda araştırma ile kanıtlanmıştır. Yine yumuşak ninniler, tekerlemeler, anne sesinden şarkılar, bebeklere yalnız olmadıklarını  hissettirir, uykuya dalmalarını kolaylaştırır, anneyle olan bağını güçlendirir, sosyal becerilerini artırır, dil öğrenimini hızlandırır. Beyaz gürültü dediğimiz anne karnındaki sese benzeyen ses çıkartan; fön makinesi, elektrikli süpürgesi, araba sesi, deniz dalgası gibi sesler bebeklerin ruhsal gelişimine olumlu katkıda bulunur.

Yumuşak ninniler, Türk Sanat Müziği, Klasik Müzik, uzak doğu SPA tipi müzik uyku ritüelinin bir parçası olabilir.

Sert ve çok gürültülü müzikler, sürekli iniş çıkışı olan müzikler bebeğin kalp atış hızını ve tansiyonunu artırarak onların gelişimini olumsuz etkiler ve uyku kalitesini bozar.

Sözün Özü: Müzik bebeklerin; beyin gelişimini destekler, dil gelişimini hızlandırır, duygusal gelişimi destekler, hafızayı güçlendirir, motor gelişimine katkıda bulunur. Konuşma, düşünme, öğrenme, beden kontrolü gibi merkezleri uyarır, bilişsel gelişimi destekler. Uyku süresini ve uyku kalitesini artırır.

Dr. Yılmaz BAY

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı